Nhân tố sinh thái

Bách khoa toàn thư banh Wikipedia

Các thực thể tác động cho tới người là yếu tố sinh thái xanh, bao gồm group vô sinh (không khí, nước,...) và hữu sinh (muỗi, cây trồng,...).

Nhân tố sinh thái là yếu tố ở môi trường xung quanh sở hữu tác động thẳng hoặc con gián tiếp cho tới quy trình sinh sống của loại vật.[1][2][3][4] Đây là 1 trong định nghĩa nhập sinh thái xanh học tập, ở những ngữ điệu không giống được gọi là "ecological factor" (tiếng Anh),[4] "facteur écologique" (tiếng Pháp),[5]... đều dùng để làm duy nhất hoặc nhiều yếu tố (hoặc yếu hèn tố) ở môi trường xung quanh sinh sống sở hữu tác dụng cho tới một hoặc nhiều loại vật, hay còn gọi là nhân tố môi trường (environmental factor).[2][6][7]

Bạn đang xem: Nhân tố sinh thái

Các loại[sửa | sửa mã nguồn]

Các yếu tố sinh thái xanh thông thường bắt gặp nhập một hệ sinh thái xanh.
  • Các yếu tố sinh thái xanh là những yếu tố tạo thành môi trường xung quanh sinh sống của loại vật, hoàn toàn có thể tác động thẳng hoặc con gián tiếp cho tới loại vật, được phân thành nhì nhóm: group những yếu tố vô sinh (vật lí, hóa học) và group những yếu tố hữu sinh (người, sinh vật). Do tê liệt, một hệ sinh thái xanh lúc nào cũng bao gồm bộ phận vô sinh và bộ phận hữu sinh.[1][2][3]

a. Thành phần vô sinh của một quần xã bao hàm toàn bộ những yếu tố ko sinh sống, thông thường gọi là sinh cảnh (biotope) hoặc môi trường xung quanh vật lí của quần xã. Thành phần này hoàn toàn có thể gồm:

-     Các hóa học vô sinh (nước, những loại khí như CO2, O2, N2, những loại muối bột v.v), khả năng chiếu sáng, nhiệt độ phỏng, v.v. nhập tê liệt, những yếu tố nhiệt độ (chủ yếu hèn là khả năng chiếu sáng, nhiệt độ phỏng, độ ẩm phỏng v.v) sở hữu tác động cực mạnh cho tới quần xã lên cả sinh cảnh

-     Các hóa học cơ học ko nhập khung hình loại vật đang được sinh sống, như mùn, hóa học buồn bực, hóa học thải cơ học, những hóa học trong mỗi vật thể rơi rụng (lá rơi, lông rụng, xác rắn lột) … hoàn toàn có thể chứa chấp prôtêin, lipid, cacbôhyđrat.v.v. Tại trên đây gọi tắt là "mùn, bã".

b. Thành phần hữu sinh là quần xã loại vật, bao gồm 3 nhóm:  loại vật phát hành, loại vật dung nạp và loại vật phân giải.

-     Sinh vật phát hành thịnh hành là thực vật sở hữu kỹ năng quang đãng thích hợp bao gồm cây cối (trên cạn) và những loại tảo (dưới nước), ngoại giả còn một vài loại vi trùng quang đãng thích hợp và hóa thích hợp.

-     Sinh vật dung nạp bao gồm đa số loại vật dị chăm sóc, đa phần và thịnh hành nhất là những động vật hoang dã, bao gồm 3 loại:

+       động vật hoang dã ăn thực vật (thường gọi là động vật hoang dã ăn cỏ);

Xem thêm: Cách cài AppVn trên điện thoại Android

+       động vật hoang dã ăn động vật hoang dã (thường gọi là động vật hoang dã ăn thịt);

+       động vật hoang dã ăn "mùn, bã" (như bọ hung, giun đất).

- Sinh vật phân giải (chủ yếu hèn là nấm và nhiều loại vi khuẩn) là những loại vật dị chăm sóc, sinh sống nhờ vày hóa học cơ học "mùn, bã" có trước mặt khác phân diệt hóa học cơ học trở nên hóa học vô sinh, trả lại sinh cảnh.

Trong một hệ sinh thái xanh, bộ phận vô sinh và bộ phận hữu sinh lúc nào cũng tương tác ngặt nghèo cùng nhau.[1][2][3]

  • Đối với việc sinh sống còn của một loại vật, những căn nhà khoa học tập phân loại các nhân tố sinh thái trở nên nhì nhóm: những yếu tố chính yếu và những yếu tố tác động.

- Nhóm chính yếu bao gồm những yếu tố luôn luôn phải có so với sự tồn bên trên, phát triển, cải tiến và phát triển và sinh đẻ của loại vật. Các yếu tố này thay cho thay đổi tuỳ loại. Ví dụ: oxy, nước, thực phẩm,... với người; cacbônic, muối bột khoáng,... với cây cối.

- Nhóm tác động là ko cần phải cần thiết cho việc sinh sống còn của loại, tuy nhiên hoàn toàn có thể làm cho thay đổi mạnh mẽ và uy lực ở loại vật, như tia phóng xạ, hoá hóa học.

Xem thêm: Vé máy bay từ Hà Nội đi Điện Biên Phủ giá rẻ nhất tại ABAY.vn

Vai trò[sửa | sửa mã nguồn]

Ô nhiễm không gian tạo nên nhiều bệnh dịch.[8]
  • Các yếu tố chính yếu sở hữu tầm quan trọng sinh sống còn so với loại vật, tạo nên trở nên ổ sinh thái xanh của loại.
  • Các yếu tố tác động hoàn toàn có thể làm cho đột trở thành. Kiểu ren của một loại vật được biểu lộ trở nên loại hình trải qua hàng loạt tác dụng phức tạp nhập tê liệt sở hữu Chịu nhiều tác dụng của yếu tố tác động. Tại nấc tác dụng nhẹ nhõm, một loại hình (hoặc một tính trạng) hoàn toàn có thể thay cho thay đổi và thống kê giám sát được, ví dụ như màu sắc domain authority. Hình như, những yếu tố tác động còn làm gây rối loàn DT, nổi bật là những chất độc hại (toxins), loại vật làm cho bệnh dịch, phóng xạ. Tại người, thật nhiều hóa học gia dụng sở hữu nhập đa số toàn bộ những thành phầm đỡ đần cá thể và hóa học tẩy cọ thường thì hoàn toàn có thể làm cho nhiều bệnh dịch ko DT hoặc làm cho đột trở thành. hầu hết loại ung thư, hen phế truất quản lí thông thường tương quan cho tới những yếu tố tác động.[8] Ngay cả tình trạng lòng tin tổn thất cân đối hoàn toàn có thể làm cho tự động kỷ (autism).[9] Duy trì tình trạng mạnh bạo, chính sách thức ăn phù hợp, cắt giảm rượu và quăng quật dung dịch lá thực hiện rời nguy hại cải tiến và phát triển bệnh dịch.[8][9]

Exposome[sửa | sửa mã nguồn]

Exposome là 1 trong định nghĩa khá mới mẻ, tương quan cho tới tác dụng của những yếu tố sinh thái xanh với môi trường xung quanh sinh sống của trái đất và Y học tập.[10][11][12][13][14][15][16][17][18][19]

Exposome bao hàm tụ hợp những nhân tố xuất hiện tại Lúc trái đất xúc tiếp với môi trường xung quanh ngoài, tức thị những nhân tố phái sinh, ngoài NST, ko bởi DT, bổ sung cập nhật mang đến cỗ ren tuy nhiên phụ huynh truyền mang đến, kể từ lúc là thích hợp tử cho tới Lúc bị tiêu diệt. Khái niệm này lượt thứ nhất được lời khuyên vày căn nhà dịch tễ học tập ung thư Christopher Paul Wild, nhập năm 2005 nhập một bài bác báo sở hữu tựa đề "Bổ sung cỗ ren với exposome: thử thách nổi trội của luật lệ đo xúc tiếp với môi trường xung quanh ở dịch tễ học tập phân tử".[20] việc này làm nên thảo luận sôi sục với khá nhiều ý kiến không giống nhau kéo dài ra hơn chục trong năm này.[10][11][12][13][14][15][16][17][18][19] Theo nghĩa này, exposome hoàn toàn có thể mô tả đi ra giờ đồng hồ Việt là "thể ngoại" (ngoài nhiễm sắc thể) hoặc "thể bầy nhiễm".

Wild mang đến rằng: "... exposome bao gồm toàn bộ những hóa học sinh sống tạo hình Lúc xúc tiếp với môi trường xung quanh ngoài, bao hàm cả tác dụng nước ngoài cảnh lộn lối sinh sống cá nhân". Các tác dụng của yếu tố sinh thái xanh tạo nên những "cảm biến" cá thể, vết ấn sinh học tập tạo hình nhập khung hình.[12][21] Nghĩa là 1 trong đứa trẻ em ở nhập bụng của những người u nghiện rượu và hoặc thuốc lá lá sẽ có được những "thể bầy nhiễm" không giống với đứa trẻ em của những người u thông thường.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

  • Chấn thương.
  • Hệ số DT.
  • Lô-cut tính trạng con số.
  • Sinh học tập bệnh dịch trầm tính.

Nguồn trích dẫn[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b c Campbell và nằm trong sự: "Sinh học" - Nhà xuất bạn dạng Giáo dục đào tạo, 2010.
  2. ^ a b c d Vũ Trung Tạng: "Cơ sở sinh thái xanh học" - Nhà xuất bạn dạng Giáo dục đào tạo, 2008.
  3. ^ a b c "Sinh học tập 12" - Nhà xuất bạn dạng Giáo dục đào tạo, 2019.
  4. ^ a b “ecological factor”.
  5. ^ “Ecologie: Les Valeurs écologiques de Landolt”.
  6. ^ “What is ecology?”.
  7. ^ J.P. Meador. “Polycyclic Aromatic Hydrocarbons”.
  8. ^ a b c Gallagher, James (ngày 17 mon 12 năm 2015). “Cancer is not just 'bad luck' but down to tướng environment, study suggests”. BBC. Truy cập ngày 17 mon 12 năm 2015.
  9. ^ a b "Study showing evidence of a major environmental trigger for autism", ngày 10 mon 11 năm 2008 navjot PhysOrg, retrieved ngày 5 mon 3 năm 2010
  10. ^ a b Rappaport SM, Smith MT (2010). “Epidemiology. Environment and disease risks”. Science. 330 (6003): 460–461. doi:10.1126/science.1192603. PMC 4841276. PMID 20966241.
  11. ^ a b Rappaport SM (2011). “Implications of the exposome for exposure science”. J Expo Sci Environ Epidemiol. 21 (1): 5–9. doi:10.1038/jes.2010.50. PMID 21081972.
  12. ^ a b c Wild, CP (tháng hai năm 2012). “The exposome: from concept to tướng utility”. International Journal of Epidemiology. 41 (1): 24–32. doi:10.1093/ije/dyr236. PMID 22296988.
  13. ^ a b Peters A, Hoek G, Katsouyanni K (2012). “Understanding the links between environmental exposures and health: does the exposome promise too much?”. Epidemiol Community Health. 66 (2): 103–105. doi:10.1136/jech-2011-200643. PMID 22080817.
  14. ^ a b Buck Louis GM, Sundaram R (2012). “Exposome: time for transformative research”. Stat Med. 31 (22): 2569–75. doi:10.1002/sim.5496. PMC 3842164. PMID 22969025.
  15. ^ a b Centers for Disease Control and Prevention (2012). "Exposome and Exposomics". Truy cập ngày 5 mon 3 năm trước đó.
  16. ^ a b Buck Louis G. M.; Yeung E.; Sundaram R.; và người cùng cơ quan (2013). “The Exposome – Exciting Opportunities for Discoveries in Reproductive and Perinatal Epidemiology”. Paediatric and Perinatal Epidemiology. 27 (3): 229–236. doi:10.1111/ppe.12040. PMC 3625972. PMID 23574410.
  17. ^ a b Vrijheid M, Slama R, Robinson O, Chatzi L, Coen M, và người cùng cơ quan (2014). “The Human Early-Life Exposome (HELIX): Project Rationale and Design”. Environ Health Perspect. 122 (6): 535–544. doi:10.1289/ehp.1307204. PMC 4048258. PMID 24610234.
  18. ^ a b Miller Gary W.; Jones Dean Phường (2014). “The Nature of Nurture: Refining the Definition of the Exposome”. Toxicological Sciences. 137 (1): 1–2. doi:10.1093/toxsci/kft251. PMC 3871934. PMID 24213143.
  19. ^ a b Porta M, editor. Greenland S, Hernán M, dos Santos Silva I, Last JM, associate editors (2014). A dictionary of epidemiology, 6th. edition. New York: Oxford University Press. ISBN 9780199976737
  20. ^ Wild, CP (tháng 8 năm 2005). “Complementing the genome with an "exposome": the outstanding challenge of environmental exposure measurement in molecular epidemiology”. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 14 (8): 1847–50. doi:10.1158/1055-9965.EPI-05-0456. PMID 16103423.
  21. ^ Miller Gary W.; Jones Dean Phường. (tháng một năm 2014). “The Nature of Nurture: Refining the Definition of the Exposome”. Toxicological Sciences. 137 (1): 1–2. doi:10.1093/toxsci/kft251. PMC 3871934. PMID 24213143.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

  • "TAU Expert Reviews Environmental Triggers (hairspray! Lipstick!) Of Common Autoimmune Diseases" Lưu trữ 2010-03-05 bên trên Wayback Machine, Medical News Today.
  • "Exposome (thể ngoại): một quy mô mới mẻ nhằm nghiên cứu và phân tích tác dụng của môi trường xung quanh với mức độ khỏe" ởhttps://thorax.bmj.com/content/69/9/876

BÀI VIẾT NỔI BẬT